بانکداری الکترونیک و حل معضلی به نام ترافیک

امروزه کلانشهرهائی مانند تهران با معضلی اساسی به نام ترافیک مواجه هستند; بطوری که فرض تهران بدون ترافیک شاید تنها آرزویی برای همشهریان عزیزی باشد که با ترافیک انس گرفته و هر روز خود را با ترافیک آغاز و با ترافیک موجود که گاهی غیرقابل تحمل نیز می شود، به پایان می برند.

امروزه کلانشهرهائی مانند تهران با معضلی اساسی به نام ترافیک مواجه هستند; بطوری که فرض تهران بدون ترافیک شاید تنها آرزویی برای همشهریان عزیزی باشد که با ترافیک انس گرفته و هر روز خود را با ترافیک آغاز و با ترافیک موجود که گاهی غیرقابل تحمل نیز می شود، به پایان می برند.

کارشناسان موجود در حوزه های مختلف برای حل این معضل نظرات گوناگونی دارند; اما همگی آنها بر این امر معتقدند که یکی از مهمترین راهکارهای ممکن برای حل معضل ترافیک، گسترش همه جانبه تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک و بانکداری الکترونیک می باشد. البته در زمینه بانکداری الکترونیک به حق و به استناد آمارها و گزارشات رسمی در چند سال گذشته بانک مرکزی و سایر بانکها از دولتی و خصوصی گرفته تا موسسات مالی و اعتباری -به منظور رعایت اصل مشتری مداری- نسبت به گسترش آن تلاش های فراوان نموده و گام های اساسی برداشته شده است.

چراکه دیگر کمتر روزی است که بانکهای مختلف نسبت به تبلیغ یکی از محصولات نوین بانکداری الکترونیک خود در رسانه های گوناگون از جمله صدا و سیما و روزنامه ها و مجلات اقدام ننمایند. (بطوری که تغییر در بازاریابی بانکی به طور کامل ملموس می باشد) در دنیای جدید دیگر مزایای بانکداری الکترونیک تنها به کاهش هزینه های بانکی منجر نمی شود; بلکه با فرهنگ سازی می توان به آثار اجتماعی و اقتصادی آن رسید. کاهش هزینه چاپ اسکناس، بهداشت، کنترل ترافیک و... آثار مشهود این فرهنگ سازی خواهد بود.

مدت زمان لازم برای هر تراکنش به نفر دقیقه در بانکداری الکترونیکی بسیار کمتر از بانکداری سنتی است که در مجموع باعث صرفه جویی در زمان و سایر هزینه های عملیاتی مردم و بانک ها گردد.

امروزه توسعه دسترسی به شبکه گسترده جهانی به نام اینترنت، انقلابی را در زمینه ارتباطات در همه نقاط دنیا ایجاد کرده; بطوریکه به جرات می توان گفت که جهان هیچگاه شاهد چنین شتابی برای استفاده از یک پدیده علمی نبوده است.

دسترسی تعداد زیادی از مردم به شبکه جهانی اینترنت و گسترش ارتباطات الکترونیک بین افراد و سازمانهای مختلف از طریق دنیای مجازی، بستری مناسب برای برقراری مراودات تجاری و اقتصادی فراهم نموده و تجارت الکترونیک را روز به روز گسترده تر کرده است.

در کشورهای پیشرفته دنیا معمولا مذاکرات بین خریدار و فروشنده، سفارش خرید، تهیه بیمه نامه، انتقال پول و... به صورت الکترونیک و حمل و نقل کالا بر اساس درخواست های الکترونیک است. در این راستا تهیه زیرساخت های فنی موردنیاز بانکداری الکترونیک از ارکان اصلی و لازمه تحقق این امر می باشد.

بنابراین باید گفت استفاده از سیستم های الکترونیک در موسسات مالی و اعتباری جهان به سرعت رو به گسترش بوده و تعداد استفاده کنندگان از خدمات بانکداری الکترونیک روز به روز در حال افزایش; لذا تردیدی نیست که یکی از ضروریات ورود به بازارهای جهانی و عضویت در سازمان هایی نظیر سازمان تجارت جهانی، داشتن نظام بانکی کارآمدی است که بتواند بادقت، سرعت و با تکنولوژی هم سطح با بانک های پیشرفته دنیا به این بازارها وارد شود و زمینه تجارت کارآمد را برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان داخلی فراهم سازد.

یکی از ابزارهای ضروری برای تحقق و گسترش تجارت الکترونیک، وجود سیستم بانکداری الکترونیک است که همگام با سیستم های جهانی مالی و پولی، عمل و فعالیت های مربوط به تجارت الکترونیک را تسهیل می نماید. در حقیقت می توان گفت که پیاده سازی تجارت الکترونیک، نیازمند تحقق بانکداری الکترونیکی است (که آن را فراهم آوردن امکان دسترسی مشتریان به خدمات بانکی با استفاده از واسطه های ایمن و بدون حضور فیزیکی تعریف می نمایند.)

چراکه با رشد روزافزون معاملات تجاری در سطح جهان و در سال های اخیر ظهور پدیده تجارت الکترونیک و نیاز ساختاری تجارت به حضور فعال و قدرتمند بانک ها جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانکداری الکترونیک نیز به عنوان بخش تفکیک ناپذیر از تجارت الکترونیک مطرح شده است.

در واقع بانکداری الکترونیک اوج استفاده از فناوری انفورماتیک و ارتباطات و اطلاعات در جهت حذف دو قید زمان و مکان از خدمات بانکی است.

بانکداری الکترونیک شامل سیستم هایی است که مشتریان، موسسات مالی را قادر می سازد تا در سه سطح اطلاع رسانی، ارتباط و تراکنش از خدمات و سرویس های بانکی استفاده نمایند. امروزه بر حسب امکانات و نیازهای بازار بانکداری الکترونیک در زیرشاخه ها و انواع مختلفی ارایه می شود که شامل: بانکداری اینترنتی، بانکداری مبتنی بر تلفن همراه و فناوری های مرتبط با آن، بانکداری تلفنی، بانکداری مبتنی بر نمابر، بانکداری مبتنی بر دستگاه های خودپرداز، بانکداری مبتنی بر پایانه های فروش و بانکداری مبتنی بر شعبه های الکترونیکی. در بانک های پیشرو در خدمات بانکداری الکترونیک، کانال های مختلف بانکداری با هم تلفیق و سیستم های جزیره ای یکپارچه می شود.

درنتیجه مدیریت اطلاعات و مدیریت ارتباط با مشتریان بهبود یافته و رضایت مشتریان، صرفه جویی در هزینه ها و تولید درآمد بیشتر برای بانک ها را به همراه خواهد داشت. لذا مزایای بانکداری الکترونیک را می توان از دو جنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرار داد. از دید مشتریان می توان به صرفه جویی در هزینه ها، صرفه جویی در زمان و دسترسی به کانال های متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد و از دید موسسات مالی می توان به ویژگی هایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانک ها در ارایه نوآوری،حفظ مشتریان علیرغم تغییرات مکانی بانک ها، ایجاد فرصت برای جست وجوی مشتریان جدید در بازارهای هدف، گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد.

البته مزایای بانکداری الکترونیک از دیدگاه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نیز قابل بررسی است. رقابت یکسان، نگهداری و جذب مشتری از جمله مزایای بانکداری الکترونیک در کوتاه مدت، یکپارچه سازی کانال های مختلف، مدیریت اطلاعات، گستردگی طیف مشتریان، هدایت مشتریان به سوی کانال های مناسب با ویژگی های مطلوب و کاهش هزینه ها در میان مدت و کاهش هزینه پردازش معاملات، ارایه خدمات به مشتریان بازار هدف و ایجاد درآمد نیز از جمله مزایای بلندمدت بانکداری الکترونیک می باشد.

در پایان باید گفت ضرورت یک نظام بانکی کارآمد برای حل معضلی به نام ترافیک و حضور موثر در بازار های جهانی و عضویت در سازمان هایی نظیر سازمان تجارت جهانی ایجاب می کند تا بانکداری الکترونیک نه به عنوان یک انتخاب بلکه ضرورت مطرح شود. (البته تکمیل زیرساختها توسط بخش های دیگر خود نیز یک ضرورت مهم است) بطوریکه استقرار بانکداری الکترونیک یکی از مسایل مهمی است که امروز از ضروریات صنعت نوین بانکداری به حساب می آید. چراکه گسترش این روند برای بانکها هم یک تهدید است و هم یک فرصت.

بانک هایی که در ارایه همگانی این گونه خدمات با شکست مواجه شوند، در معرض خطر از دست دادن تعداد زیادی از مشتریان خود قرار خواهند گرفت و بانک هایی که با سرعت به سوی ارایه و ارتقا خدمات نوین گام بر می دارند، فرصت آن را خواهند داشت که مشتریان بیشتری جذب کنند، مناطق جغرافیایی وسیع تری را تحت پوشش قرار دهند و اعتبار خود را در رابطه با مشتریان افزایش دهند و این همان رعایت کامل اصل مشتری مداری است که هدف اصلی بانکها می باشد.

نویسنده : عباس محتشمی

روزنامه مردم سالاری ( www.mardomsalari.com )