مزایای RTGS برای مشتریان بانک ها

با توجه به عصر تکنولوژی و روی کار آمدن نظام های هوشمند در عرصه تمام فعالیت ها اعم از اقتصادی، فنی و مالی و... بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نیز از این قضیه مستثنی نبوده و چه بسا به علت وجود نیاز و احساس به پاسخگویی هر چه بیشتر به تقاضای مشتریان این فرآیند در حال حاضر در سیستم های بانکداری از اولویت خاصی برخوردار است و برای ادامه روند، بانک ها مجبورند خود را با آخرین دستاوردهای علمی، فنی و تکنولوژی همراه کنند در غیر این صورت چه بسا رقبا به علت جذب تمامی منابع باعث از رده خارج شدن آنها از فعالیت های مالی و... و در نتیجه ورشکستگی آنها خواهند شد.

با توجه به عصر تکنولوژی و روی کار آمدن نظام های هوشمند در عرصه تمام فعالیت ها اعم از اقتصادی، فنی و مالی و... بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نیز از این قضیه مستثنی نبوده و چه بسا به علت وجود نیاز و احساس به پاسخگویی هر چه بیشتر به تقاضای مشتریان این فرآیند در حال حاضر در سیستم های بانکداری از اولویت خاصی برخوردار است و برای ادامه روند، بانک ها مجبورند خود را با آخرین دستاوردهای علمی، فنی و تکنولوژی همراه کنند در غیر این صورت چه بسا رقبا به علت جذب تمامی منابع باعث از رده خارج شدن آنها از فعالیت های مالی و... و در نتیجه ورشکستگی آنها خواهند شد.

لذا در برخورداری از نظام های هوشمند می بایست سیستم های مالی مجهز به ابزارهای نوین و یکپارچه بانکداری و متمرکز شوند تا بتوانند از امکانات خود بهترین استفاده را ببرند، چون در صورت داشتن نظام های یکپارچه و مکانیزه به سهولت از سایر ابزارهای نوین به نحو احسن استفاده خواهند برد. آنچه که در عرصه بانکداری مشهود است، RTGS یکی از آخرین دستاوردهای نوین بانکداری است که با به کارگیری تمام امکانات آن در آینده ای بسیار نزدیک شاهد تحول عظیمی در بانکداری ایران خواهیم بود که اجرای این مهم در بانکداری کشور مدیون تلاش های بی وقفه و شبانه روزی کارکنان صدیق نظام بانکی به ویژه دست اندرکاران و مدیران متعهد بانک مرکزی جمهوری اسلامی است.

حال به شرح مختصری از سیستم تسویه ناخالص آنی می پردازیم. سیستم تسویه ناخالص آنی (RTGS) سیستمی است که در آن پردازش و تسویه مبادلات به صورت ناخالص انجام می پذیرد بدین معنی که تسویه تمامی مراودات فله ای و به صورت جمع جبری نمی باشد بلکه به صورت مورد به مورد و ناخالص است. در این سیستم تسویه مبادلات بین بانکی در RTGS به صورت آنی قطعی، نهایی و برگشت ناپذیر به شرط داشتن موجودی در حساب تسویه بانک انجام می پذیرد. در غیر این صورت مبادلات تا تامین موجودی فقط تاپایان روز در صف انتظار قرار می گیرند و در صورت عدم تامین دستورات صادره ابطال و برگشت می گردند.

از این سیستم در قریب به اتفاق کشورها بیشتر برای تسویه مبادلات مبالغ کلان بین بانکی استفاده می شود که این خود باعث ایجاد فرصت های مثبت زیادی برای طرفین معامله می شود.

سیستم تسویه ناخالص آنی (RTGS) مزایای بسیاری برای اقتصاد کشور و اعضای خود (بانک ها) دارد:

۱) بانک ها می توانند با ایمنی ایجاد شده در سیستم با اطمینان بیشتری به انتقال وجوه بین خود و مشتریان بپردازند.

۲) سیستم باعث ایجاد نظم و انضباط مالی در نظام بانکی می شود.

۳) سیستم باعث بالا رفتن توانایی بانک ها در مدیریت منابع مالی در اختیار خود و مدیریت نقدینگی می شود.

۴) توانایی بانک مرکزی در مدیریت نقدینگی افزایش یافته و باعث اعمال سیاست های پولی و مالی انبساطی و انقباضی برای دولت و بانک مرکزی در مواقع لزوم می شود.

۵) با پیاده سازی این سیستم امکان استفاده از ابزارهای نوین در سیستم بانکی فراهم خواهد شد.

۶) سیستم RTGS سکویی برای بهینه سازی نظام مالی کشور خواهد بود.

۷) سیستم باعث رعایت استانداردهای جهانی از جمله اصول ده گانه بانک بین المللی تسویه (BIS) مرسوم به CPSS می شود.

۸) باعث افزایش توانایی بانک مرکزی در نظارت بر مبادلات مالی بین بانکی (مبارزه با پولشویی) خواهد شد.

۹) امکان انجام معاملات بین بانکی و تسویه پرداخت های بین بانکی تسریع خواهد یافت.

۱۰) ایجاد بستری مناسب برای ورود به دنیای تجارت الکترونیک و دولت الکترونیک.

۱۱) امکان ارائه خدمات بهتر و سریع تر به مشتریان و دسترسی به اطلاعات آماری دقیق و آنی.

۱۲) امکان مشاهده مبادلات خود و معاملات موجود در صف انتظار و همچنین تغییر اولویت های دستور پرداخت های ارسالی باتوجه به وضعیت نقدینگی.

۱۳) امکان ابطال دستور پرداخت های ارسالی قبل از تسویه نهایی و ...

● مزیت اصلی RTGS برای مشتریان بانک ها چیست؟

در حالت معمولی (قبل از عملیاتی شدن RTGS) در صورتی که مشتریان بانک ها به بانک خود مراجعه و درخواست انتقال وجهی را به حسابی در غیر از بانک خود و در شهر دیگر را می کردند بانک ها در انتقال این گونه مبالغ با فرآیند زمان بر مواجه بودند و برای انتقال وجه از ابزارهای مختلفی همچون چک بین بانکی یا ایران چک یا حواله دیداری کتبی و... استفاده می کردند که تسویه این عملیات بانکی حداقل ۲ یا ۳روز زمان بر بود.

اما با اجرایی شدن سیستم RTGS در بانک ها این مشکل به طور کل حل خواهد شد.

در واقع اصلی ترین مزیت RTGS برای مشتریان بانک ها در عملیات «مشتری به مشتری» است بدین گونه که مشتری با مراجعه به هریک از شعب بانک ها تقاضایی مبنی بر انتقال وجهی (مبلغ کف خواهد داشت) به یک بانک دیگر حتی در یک شهر واستان دیگر به نام فردی ثالث و حتی خود مراجعه کننده با حساب مشخص، می نماید و شعب اقدام به صدور دستور پرداخت کرده و با توجه به نرم افزارهای موجود و بسترهای فراهم شده این اطلاعات سریعا به قسمت RTGS بانک مبدا انتقال داده می شود و بانک مربوطه اطلاعات را پس از کنترل های اساسی و اقدامات لازم نسبت به انتقال در خواست مشتری از طریق موتور تسویه RTGS اقدام می کند و سریعا موتور تسویه در صورت داشتن موجودی در حساب بانک مبدا (ارسال کننده تقاضا) نسبت به برداشت وجه و واریز آن به حساب بانک مقصد کرده و بانک مقصد نیز نسبت به انتقال مبلغ به حساب ذی نفع (حسابی که مشتری در بانک مبدا دستور داده) اقدام خواهد کرد.

در واقع با اجرایی شدن این برنامه نقل و انتقال وجوه در بانک ها به سرعت و سهولت امکان پذیر شده و باعث افزایش سرعت گردش پول و روان تر و شفاف تر شدن معاملات در سیستم نظام بانکی خواهد شد.

منبع:

علیرضا کشاورز - محمد ضیایی فر

پایگاه اطلاع رسانی بانک و بیمه